Του καθηγητή Γιώργου Μπήτρου, Μάιος 2012.















Γιώργος Μπήτρος

–  Ομότιμος Καθηγητής του Τμήματος Οικονομικής Επιστήμης του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών.
–  Εκλέκτορας για τα Νόμπελ Οικονομίας την περίοδο 1997-2007.
  Σύμβουλος Διοίκησης στην Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών & Ταχυδρομείων την περίοδο 1996-1998.
–  Μέλος του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας την περίοδο 1991-1993.
  Επιστημονικός Συνεργάτης του Εθνικού Γραφείου Οικονομικών Ερευνών των ΗΠΑ την περίοδο 1974-1976.
– Σύμβουλος και μέλος του διοικητικού συμβουλίου σε επιχειρήσεις και οργανισμούς του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα.



·  Η χρεοκοπία της Ελλάδας


Ποιοι είναι οι κυριότεροι λόγοι που οδήγησαν την Ελλάδα στα πρόθυρα της ανεξέλεγκτης χρεοκοπίας;

Ο κύριος λόγος είναι ότι φρέναρε η οικονομική ανάπτυξη. Η οικονομική ανάπτυξη της περιόδου 1954 – 1974 ήταν 6,9%, της περιόδου 1974 – 1993, 0,9%, της περιόδου 1994 – 2008, 3,5%, και μετά το 2008, αρνητική. Από το 1974 και μετά το δημόσιο χρέος της χώρας ακολούθησε μια ξέφρενη ανοδική πορεία. Το 1974 ήταν 12,5% του Α.Ε.Π., το 1981 το παρέδωσε η Νέα Δημοκρατία στο 24,5%, το 1989 το παρέδωσε το ΠΑΣΟΚ στο 48%. To 1990 έρχεται η Νέα Δημοκρατία, η οποία πρέπει να τακτοποιήσει όλες τις “αμαρτίες” του ΠΑΣΟΚ της δεκαετίας του 1980, και μέσα σε τρία χρόνια το δημόσιο χρέος σκαρφαλώνει στο 98%. Το 1994 αρχίζει μία δειλή ανάκαμψη, αλλά τα δημόσια ελλείμματα αυξάνονται αδιάκοπα και καταβροχθίζουν το μέρισμα της ανάπτυξης. Έτσι, αφού μέχρι το 2004 το δημόσιο χρέος σταθεροποιήθηκε στη γειτονιά του 100%, το 2010 ανήλθε το 140%.  Εν ολίγοις, μετά το 1974 η ανάπτυξη επιβραδύνθηκε και φτάσαμε στην πτώχευση γιατί το πολιτικό σύστημα δεν είχε την πρόνοια να προσαρμόσει το αναπτυξιακό πρότυπο στο περιβάλλον της καλπάζουσας διεθνοποίησης των οικονομιών. Μετά την αποσύνδεση του δολαρίου από το χρυσό (1971) και τις πετρελαϊκές κρίσεις (1973, 1979), οι κυβερνήσεις όφειλαν να καταλάβουν ότι η οικονομία έπρεπε να ανοίξει και να γίνει ανταγωνιστική. Δεν το κατάλαβαν! Νόμιζαν ότι μπορούσαν να συνεχίσουν το πελατειακό “παιχνίδι” μέσω δανεισμού και, μάλιστα, παρά την τεράστια ευρωπαϊκή βοήθεια. Η Ελλάδα πτώχευσε γιατί οι πολίτες της συμβιβάστηκαν με ό,τι τους έδινε το πελατειακό πολιτικό σύστημα, το οποίο δεν είχε την πρόνοια να δει μπροστά αυτό που ερχόταν. Πολιτικοί και πολίτες ζούσαμε ένα παραμύθι, με μερικούς από μας δακτυλοδεικτούμενους με την σφραγίδα του «νεοφιλελεύθερου» στο μέτωπό μας.

Με διαφορετικούς χειρισμούς και καλύτερη επικοινωνιακή πολιτική, θα μπορούσαμε να αποτρέψουμε την εκτίναξη των spread (σ.σ.: διαφορά επιτοκίων δανεισμού της Ελλάδας από τα αντίστοιχα της Γερμανίας) τον Απρίλιο του 2010, που ουσιαστικά μας απέκλεισε από τις αγορές;

Όχι! Εκεί που είχε φτάσει το δημόσιο χρέος δεν μπορούσε να εξυπηρετηθεί. Είτε ο Πρωθυπουργός έκανε τις δηλώσεις που έκανε είτε όχι, αργά ή γρήγορα οι διεθνείς χρηματαγορές θα ανακάλυπταν ότι οι πλούσιες χώρες της Ευρώπης δεν ήταν διατεθειμένες να συνεχίσουν να χρηματοδοτούν τις χώρες του Νότου με την άφρονα δημοσιονομική πολιτική τους. Και η πιο αδύναμη από αυτές ήταν η Ελλάδα.

Ορισμένες πολιτικές δυνάμεις του Τόπου, αλλά και μία μειονότητα των αναλυτών, υποστήριξαν ότι θα ήταν πιο συμφέρουσα για την Ελλάδα μια εθελούσια αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους από την προσφυγή της στο μηχανισμό στήριξης το Μάιο του 2010. Με άλλα λόγια, θα ήταν προτιμότερο ΤΟΤΕ να δηλώναμε ευθαρσώς ότι αδυνατούμε να ικανοποιήσουμε το σύνολο των υποχρεώσεών μας στους πιστωτές μας καλώντας τους σε διαπραγματεύσεις για το ακριβές ποσοστό αποπληρωμής. Συμμερίζεστε την άποψη αυτή;

Όχι! Η Ελλάδα ήταν στο ευρώ. Το ευρώ είναι κοινό νόμισμα. Έχουμε εταίρους. Έχουμε υπογράψει συμβάσεις. Το κράτος δεν μπορεί να παίρνει πίσω τις υπογραφές του! Έπρεπε να προχωρήσουμε σε μια λύση σε συνεργασία με τους εταίρους μας και να εφαρμόσουμε όλα όσα δεσμευθήκαμε χωρίς να στείλουμε την ιδιωτική οικονομία σε ύφεση με την φοροεισπρακτική πολιτική που υιοθέτησαν οι πελατοκεντρικές κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ.



·  Οι πολιτικές του Μνημονίου


Το ότι τα επιτόκια δανεισμού της Ελλάδας δεν αποκλιμακώθηκαν όπως προέβλεπε το αρχικό σχέδιο, αλλά κινούνται ακόμα σε δυσθεώρητα ύψη, δε συνιστά μια μεγάλη αποτυχία του Μνημονίου;

Είναι αποτυχία της συνολικής πολιτικής και νομίζω ότι οι πλέον απογοητευμένοι από όλους πρέπει να είναι αυτοί που σχεδίασαν το πρώτο Μνημόνιο γιατί είχαν λανθασμένες υποθέσεις για την αποτελεσματικότητα εκείνων που έβαλαν τις υπογραφές τους για να το εφαρμόσουν. Δηλαδή, η τρόικα υπέθεσε ότι υπάρχει ένα αξιόπιστο πολιτικό σύστημα το οποίο θα υλοποιούσε τις πολιτικές που συμφωνήθηκαν. Αλλά αυτοί που υπέγραψαν τις συμφωνίες, αν και αμφιβάλλω για τις συντονιστικές και εκτελεστικές τους ικανότητες, δεν είχαν ποτέ σκοπό να τις εφαρμόσουν! Ο εσωτερικός αποπληθωρισμός γνωρίζαμε ότι θα γινόταν μερικώς με απώλεια θέσεων εργασίας και μερικώς με μείωση μισθών. Το είχα εξηγήσει αυτό στον πρόλογο μιας συλλογής άρθρων που εκδόθηκαν από τον εκδοτικό οίκο Palgrave MacMillan το 2002. Τα ποσοστά δεν ξέραμε! Αλλά στο κομμάτι του αποπληθωρισμού που αφορούσε θέσεις εργασίας, η υπόθεση των τροϊκανών ήταν ότι περίπου 70% θα ήταν προσαρμογή του δημόσιου τομέα και 30% του ιδιωτικού, γιατί ο ιδιωτικός τομέας ήταν σχετικά ανταγωνιστικός και μπορούσε να προσαρμοστεί γρηγορότερα. Σίγουρα είχε υποσκαφτεί η ανταγωνιστικότητα στην Ελλάδα λόγω της μετατόπισης εργατικού δυναμικού από τον ιδιωτικό τομέα στο δημόσιο. Εμείς, όμως, στην εφαρμογή του Μνημονίου κάναμε το αντίστροφο από αυτό που έπρεπε. Δηλαδή το 21% της ανεργίας που έχουμε αυτήν τη στιγμή δεν αποτελείται από άνεργους του δημόσιου τομέα. Αποτελείται κυρίως από ανέργους προερχόμενους από τον ιδιωτικό τομέα. Η προσαρμογή που έγινε ήταν αντίστροφη της απαιτούμενης, γι’ αυτό οι αγορές αμφιβάλλουν για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους και τα επιτόκια φυσιολογικά παραμένουν σε υψηλά επίπεδα. Το πρώτο Μνημόνιο δεν απέτυχε, απλά εφαρμόστηκε a la ελληνικά.  

Υπό ποιες προϋποθέσεις και σε ποιο χρονικό ορίζοντα εκτιμάτε ότι μπορούν να μειωθούν τα επιτόκια δανεισμού της χώρας μας ώστε το Ελληνικό Δημόσιο να ξαναβγεί για δανεισμό στις αγορές;

Όσο δεν προχωρούμε στην αναδιάρθρωση της οικονομίας, τα επιτόκια δανεισμού δεν πρόκειται να κατέβουν, γιατί όλοι αντιλαμβάνονται ότι το χρέος της χώρας μας δεν είναι βιώσιμο. Όσο γρηγορότερα, λοιπόν, το αντιληφθούμε πολίτες και πολιτικοί, τόσο το καλύτερο! Όσο δεν προχωρούμε στην αναδιάρθρωση του δημόσιου τομέα, στην απελευθέρωση των επαγγελμάτων και σε όλα τα άλλα που πρέπει να κάνουμε, με όποιο πολιτικό κόστος συνεπάγονται αυτές οι μεταρρυθμίσεις, η χώρα μας δε θα μπορέσει να βγει στις διεθνείς αγορές για δανεισμό και ο κίνδυνος μιας άτακτης χρεοκοπίας θα συνεχίσει να αυξάνεται. Θα βγούμε ή θα μας βγάλουν από την Ευρωζώνη, αλλά οι αγορές θα παραμείνουν κλειστές και η χώρα θα βαλκανοποιηθεί. Κάτι τέτοιο είναι ιστορικά ανεπίτρεπτο.

Η κριτική που ασκήθηκε στο Μνημόνιο αφορά περισσότερο την υπερφορολόγηση του ιδιωτικού τομέα...

Το πρώτο Μνημόνιο ήταν πολύ καλά διαρθρωμένο. Οι τροϊκανοί δεν ζήτησαν από την κυβέρνηση να βάλει φόρους. Οι τροϊκανοί ζήτησαν από την κυβέρνηση να μειώσει το έλλειμμα. Πώς μειώνεται το έλλειμμα ήταν δική μας υπόθεση. Κι εγώ έγραψα επανειλημμένα και τόνισα ότι το πρόβλημά μας είναι κυρίως το μέγεθος και η διάρθρωση του δημόσιου τομέα. Εάν από την ανεργία που δημιουργήθηκε το 70% αντιστοιχούσε σε ανέργους από το δημόσιο τομέα και το υπόλοιπο 30% σε ανέργους από τον ιδιωτικό τομέα, η ανεργία σήμερα θα ήταν πολύ μικρότερη απ’ αυτήν που έχουμε και το πρώτο Μνημόνιο θα είχε αποδώσει θετικά αποτελέσματα. Η ευθύνη για την στρεβλή εφαρμογή του Μνημονίου είναι συνολικά δική μας και, πιο συγκεκριμένα, του κυρίου Γιώργου Παπανδρέου και των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ.

Με δεδομένους τους δημοσιονομικούς στόχους, είναι δυνατό να μειωθούν τώρα οι φορολογικοί συντελεστές;  

Εγώ υποστηρίζω την εισαγωγή ενός απλού και σταθερού φορολογικού συστήματος, το οποίο χωρίς αστυνομικά μέτρα –αυτά που έχουν επιβληθεί τώρα είναι σε μεγάλο βαθμό αστυνομικά και εκβιαστικά– να επενδύει  κυρίως στον πατριωτισμό των Ελλήνων και στη δέσμευση ότι:  «Οι φορολογικοί συντελεστές θα μειώνονται καθώς θα περιορίζεται η φοροδιαφυγή». Ο δραστικός περιορισμός της φοροδιαφυγής αποτελεί αναγκαία συνθήκη νομιμότητας, ισονομίας και δημοσιονομικής εξυγίανσης.  Γι’ αυτούς τους λόγους υποστηρίζω ότι πρέπει να ζητήσουμε τεχνική βοήθεια από τη Γερμανία, τη Γαλλία, τη Σουηδία, από παντού. Να στηθεί ένας αξιόπιστος και ελάχιστα καταπιεστικός μηχανισμός φορολογίας, ο οποίος θα δίνει όλα τα κίνητρα στους πολίτες να ανταποκριθούν στις φορολογικές τους υποχρεώσεις. Η εκτίμησή μου είναι ότι εάν στηθεί ένας αποτελεσματικός φοροεισπρακτικός μηχανισμός και η οικονομία επανέλθει στο “μονοπάτι” της ανάπτυξης, μπορούν να μπουν στα ταμεία του κράτους επιπλέον 15 – 20 δισεκατομμύρια ευρώ. Απλό, αξιόπιστο και σταθερό φορολογικό σύστημα για να μπορέσουμε να μειώσουμε τους φορολογικούς συντελεστές στο 20%.



·  Οικονομική Ανάπτυξη

           
Ποιες διαρθρωτικές αλλαγές πρέπει να γίνουν ώστε η Ελλάδα να επανέλθει σταδιακά σε θετικούς ρυθμούς οικονομικής ανάπτυξης;

–  Άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων. Αυτό το έγραφα από το 1986, στο βιβλίο μου: «Οι έλεγχοι των τιμών και οι συνέπειες τους».
–  Απελευθέρωση της Επιτροπής Ανταγωνισμού. Πρέπει η Επιτροπή Ανταγωνισμού να φύγει από τον έλεγχο των πολιτικών. Τέθηκε θέμα συγχώνευσης της Alpha Bank με την Eurobank και εγκρίθηκε από την Επιτροπή Ανταγωνισμού. Μπράβο τους! Συμφώνησαν να αφήσουν τη χώρα με τρεις τράπεζες και οδήγησαν με το σκεπτικό τους στην αποθεσμοποίηση της επιτήρησης της αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας. Τέθηκε θέμα συγχώνευσης της Aegean με την Olympic. Τι είπε η Επιτροπή Ανταγωνισμού της Ελλάδας; Πήρε θέση; Όχι. Γιατί; Υπάρχει ανταγωνισμός στο τραπεζικό σύστημα; Γιατί να μην υπάρχει; Εγώ σε άρθρο μου στην εφημερίδα «Καθημερινή» συνιστούσα μια πολιτική κατάτμησης των μεγάλων τραπεζών. Στην ακτοπλοΐα έχουμε ειδικό πρόβλημα. Γενικά, με τις ευλογίες της Επιτροπής Ανταγωνισμού υπάρχει η τάση να δημιουργούνται τοπικά μονοπώλια και ολιγοπώλια τα οποία επηρεάζουν συστηματικά τις τιμές. Γι’ αυτό ακριβώς παρατηρείται το εκπληκτικό φαινόμενο η οικονομία να βρίσκεται σε ύφεση επί πέντε χρόνια και ο πληθωρισμός να είναι θετικός.
Είναι πολλές οι διαρθρωτικές αλλαγές που πρέπει να γίνουν ώστε να αλλάξει το πρότυπο ανάπτυξης και οι επιχειρηματίες αντί να βλέπουν προς τα μέσα, να βλέπουν προς τα έξω, προς εξαγωγές. Δυστυχώς, στην Ελλάδα φρόντισαν οι εκάστοτε κυβερνώντες να μη λειτουργούν οι αγορές, αλλά να διευθύνονται από όργανα της κεντρικής εξουσίας.

Σε ποιους τομείς η Ελλάδα μπορεί να επιδείξει συγκριτικό πλεονέκτημα έναντι των υπόλοιπων οικονομιών ώστε η ανάπτυξη να μη βασιστεί πάλι σε εσωτερική κατανάλωση τροφοδοτούμενη από δανεισμό, αλλά σε εξαγωγές ελληνικών προϊόντων και υπηρεσιών;

–  Στη ναυτιλία, η οποία είναι παγκόσμιας εμβέλειας. Δυο – τρεις από τις δικές μας μεγάλες ναυτιλιακές εταιρίες είναι σαν τη Nokia! Από τη ναυτιλία εισέρχονται στη χώρα πάνω από 16 δισεκατομμύρια δολάρια κατ’ έτος.
–  Ο τουρισμός δίνει περισσότερα. Ο τουρισμός μας είναι ανταγωνιστικός γιατί οι ασχολούμενοι σ’ αυτόν τον κλάδο είχαν τα μάτια τους στο εξωτερικό, όχι στο εσωτερικό.
–  Έχουμε τη γεωργία, την οποία “εκπαραθυρώσαμε” και με τις κακές παροτρύνσεις της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής. Η γεωργία πρέπει να ξανανέβει στο 8 – 10% του Α.Ε.Π. και οι ευρωπαϊκές χώρες ας έχουν 5%. Εμείς έχουμε ήλιο, έχουμε ωραία γη και τα γεωργικά προϊόντα με τον ήλιο γίνονται νόστιμα! Δεν μπορεί να κάνει ντομάτες η Ολλανδία και να μας τις στέλνει εδώ τη στιγμή που εμείς έχουμε ήλιο! Εδώ βρίσκεται η ευθύνη μας, καθώς κι εκείνη της ευρωπαϊκής πολιτικής με τις επιδοτήσεις.
– Έχουμε έναν άλλο μεγάλο τομέα τον οποίο πρέπει να εκμεταλλευτούμε. Οικοδομική δραστηριότητα στα νησιά, συμπεριλαμβανομένου ενός μεγάλου κλάδου καταλυμάτων υψηλότατων προδιαγραφών για του ηλικιωμένους της Βόρειας Ευρώπης. Μπορούμε να προσελκύσουμε από τη Βόρεια Ευρώπη ηλικιωμένους που θα θέλουν να μείνουν στη “Φλώριδα της Ευρώπης”. Μπορούμε να φτιάξουμε έναν τομέα υψηλών προδιαγραφών για νοσοκομειακή περίθαλψη σε συνδυασμό με τουρισμό και να εξασφαλίσουμε σε μικρό βάθος χρόνου 10 δισεκατομμύρια ευρώ από την Ευρώπη και πολλές δεκάδες χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας.
–  Αν αρχίσουμε να γεμίζουμε τα βουνά μας με φωτοβολταϊκά κάτοπτρα,  θα μειώσουμε σοβαρά τις ανάγκες για εισαγωγές ενέργειας. Μπορούμε να φτάσουμε σε ένα υψηλό ποσοστό ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, χωρίς να εισάγουμε πετρέλαιο ή να καίμε τον λιγνίτη και να καταστρέφουμε το περιβάλλον. Κλπ., κλπ.

Με δεδομένη την παρούσα έλλειψη ρευστότητας λόγω του αποκλεισμού της Ελλάδας από τις αγορές, τι μπορεί να γίνει σε αυτήν τη φάση ώστε να αμβλυνθεί η βαθιά ύφεση που έχει ενσκήψει στην ελληνική οικονομία;

Το PSI (Private Sector Involvment, σ.σ.: συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στην αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους) προβλέπει διάθεση 40 – 50 δισεκατομμυρίων ευρώ για ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Η ανακεφαλαιοποίηση με τον τρόπο που πάει να γίνει είναι λανθασμένη. Το κράτος πάει να δώσει λεφτά στις τράπεζες και να τις μετατρέψει σε κρατικές. Είναι λάθος! Η δική μου σκέψη είναι να γίνει μία καινούργια τράπεζα, η οποία να πάρει όλα τα “κακά” δάνεια των τραπεζών. Να γίνει μια αναπτυξιακή τράπεζα με αξιόπιστη διεθνή διοίκηση και στελέχωση στη βάση ενός προγράμματος τεχνικής βοήθειας. Η τράπεζα αυτή να αγοράσει στην ονομαστική τους αξία όλα τα δάνεια που θέλουν να πουλήσουν οι τράπεζες. Αυτά τα δάνεια τώρα έχουν χάσει μεγάλο μέρος της αξίας τους. Αν η καινούργια τράπεζα ρευστοποιήσει τις εγγυήσεις των δανείων αυτών, ίσως δε θα πάρει περισσότερο από 40% της ονομαστικής τους αξίας. Κατά τις εκτιμήσεις μου, ίσως και πάνω από 140 δισεκατομμύρια είναι για διαγραφή, δηλαδή δεν πρόκειται να εισπραχθούν ποτέ. Έρχεται, λοιπόν, η νέα τράπεζα και λέει στις υπερχρεωμένες επιχειρήσεις και στα νοικοκυριά: «Κοιτάξτε, εμείς αγοράσαμε τα δάνειά σας, ξέρουμε ότι δεν μπορείτε να τα αποπληρώσετε. Για κάποια χρόνια κάνουμε μορατόριουμ. Δε σας ζητάμε να μας δώσετε πίσω ούτε δάνεια ούτε τόκους. Αν σ’ αυτά τα χρόνια αρχίσετε και δηλώνετε υψηλότερο εισόδημα στην εφορία, εμείς για κάθε επιπλέον ευρώ που θα δηλώνετε θα σβήνουμε άλφα λεπτά από το χρέος σας. Σας δίνουμε ένα κίνητρο να απαλλαγείτε από το χρέος σας. Μάλιστα, εάν το ένα ευρώ παραπάνω που δηλώνετε στην εφορία προέρχεται από εξαγωγές, εκτός από τα άλφα λεπτά, θα σβήνουμε από το χρέος σας και βήτα λεπτά επιπλέον». Τι κάνουμε με το σχέδιο αυτό; Παρακινούμε τις επιχειρήσεις να στραφούν στις εξαγωγές για να σβήσουν γρηγορότερα το χρέος τους. Αυτό θα δουλέψει γιατί θα αλλάξουν προς το καλύτερο οι προσδοκίες και το επιχειρηματικό κλίμα. Οι Έλληνες πρέπει να πάψουμε να ελπίζουμε ότι οι τράπεζες θα πάρουν επάνω τους τη χρηματοδότηση του ιδιωτικού τομέα. Αυτό δε θα συμβεί, κατά την εκτίμησή μου, για πολλά χρόνια. Εξάλλου, γνωρίζουμε τι συμβαίνει στις ΗΠΑ και σε άλλες αναπτυγμένες οικονομίες της Δύσης.



·  Αγορά Εργασίας


Συμφωνείτε με τη μείωση του κατώτατου μισθού και τις πολιτικές ενίσχυσης της ευελιξίας στην αγορά εργασίας;

Αντί για μείωση του κατώτατου εργατικού μισθού συνιστώ την πλήρη κατάργησή του! Καμία σοβαρή επιχείρηση δεν πληρώνει τον κατώτατο εργατικό μισθό. Μια επιχείρηση, όταν δεν μπορεί να πληρώσει το μισθό της αγοράς, θα απολύσει τον εργαζόμενο, αλλά δε θα του δώσει λιγότερα γιατί γνωρίζει ότι δε θα είναι παραγωγικός. Όσοι, παρά την τεράστια βιβλιογραφία επί του θέματος, αντιτίθενται στην κατάργηση του ελάχιστου εργατικού μισθού, ουσιαστικά πριμοδοτούν τους εργαζόμενους σε βάρος των ανέργων, κυρίως νέων και μεγάλης ηλικίας, και αυτοί είναι κυρίως τα συνδικάτα στο δημόσιο τομέα που εκμεταλλεύονται τους φορολογούμενους. Επίσης, να καταργηθούν όλες οι συλλογικές συμβάσεις και να ισχύουν μόνο οι ατομικές συμβάσεις ή το πολύ σε επίπεδο επιχειρήσεων. Το Σύνταγμα του 1975 κατήργησε τις ατομικές συμβάσεις και στη θέση τους έβαλε τις συλλογικές προκειμένου οι πολιτικοί, μέσω των καθοδηγούμενων συνδικάτων, να ελέγχουν όλη την οικονομία. Γι’ αυτό η άποψή μου είναι ότι το σύνταγμα πρέπει να γραφτεί από την αρχή και κατά προτίμηση να αντιγράψουμε το σύνταγμα μιας σύγχρονης δυτικής δημοκρατίας.  

Πολλοί θα ανταπαντήσουν ότι με την κατάργηση κατώτατου μισθού και συλλογικών συμβάσεων εργασίας θα οδηγηθούμε σε βουλγαροποίηση των μισθών...

Η μόνη μας ελπίδα είναι οι νέοι να μπουν σε μια επιχείρηση, έστω και σαν μαθητευόμενοι, για να αρχίσουν να συσσωρεύουν εμπειρία. Δεν μπορούμε να έχουμε ανενεργό και απελπισμένο το πολύτιμο ανθρώπινο κεφάλαιο που διαθέτουμε! Οι φαντασιώσεις των αριστερών και των συνοδοιπόρων τους σε όλα τα κόμματα πρέπει να ενταφιαστούν με την ψήφο των πολιτών στις προσεχείς εκλογές. Διαφορετικά, θα μας συμβεί αυτό που απευχόμαστε και οι μισθοί πράγματι θα βουλγαροποιηθούν.



·  Δημόσιο Χρέος


Η συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στην αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους ολοκληρώθηκε με επιτυχία. Εκτιμάτε ότι μετά από αυτό το μεγάλο “κούρεμα”, που ξεπέρασε το 50% της ονομαστικής αξίας των ομολόγων του Ελληνικού Δημοσίου, έχει γίνει πλέον βιώσιμο το δημόσιο χρέος μας;

Όχι! Εάν δεν αρχίσει πολύ γρήγορα η ανάπτυξη, θα χρειαστούμε κι άλλη βοήθεια. Εάν εμείς, ως Έλληνες, προχωρήσουμε και βάλουμε τα του οίκου μας σε κάποια τάξη και αρχίσουμε μια ενδογενή ανάπτυξη, είμαι βέβαιος ότι οι Ευρωπαίοι σε δυο – τρία χρόνια, όταν μας δουν να κάνουμε πρόοδο, θα έρθουν και θα μας πουν: «Σας διαγράφουμε το ήμισυ του χρέους». Το χρέος της Ελλάδας θα κατέβει στα 150 δισεκατομμύρια. Ξέρετε γιατί; Το χρέος που απέμεινε είναι διακρατικό! Είμαι βέβαιος ότι αυτό θα γίνει αν καταφέρουμε και παραμείνουμε στην Ευρωζώνη. Εμείς μπορούμε εν τω μεταξύ να κάνουμε αυτά που έχουμε υπογράψει; Γιατί να μην κάνουμε αυτά που έχουμε υπογράψει;

Έχουμε δεσμευτεί στην υλοποίηση ενός προγράμματος αποκρατικοποιήσεων ύψους 50 δισεκατομμυρίων ευρώ έως το 2020, με στόχο τη ριζική μείωση του χρέους μας. Η καταβαράθρωση των χρηματιστηριακών τιμών των εισηγμένων δημοσίων επιχειρήσεων δε ναρκοθετεί το πρόγραμμα αυτό;

Σαφώς! Δεν μπορείς να πουλήσεις τίποτα! Τα 50 δισεκατομμύρια είναι στη φαντασία τους! Είναι το ευχολόγιο των πολιτικών! Εγώ θεωρώ ότι δεν υπάρχει πολιτικός στην Ελλάδα ο οποίος να κάνει συναλλαγές σε αυτές τις τιμές! Αυτήν τη στιγμή, δυστυχώς, η ιδιωτικοποίηση δε γίνεται επειδή αυτοί που την κάνουν πιστεύουν στο δυναμισμό και στα πλεονεκτήματα της ελεύθερης οικονομίας, αλλά επειδή θέλουν χρήματα. Κι αυτό είναι μέγα λάθος.

Λαμβάνοντας υπόψη τα γνωστά προβλήματα της ελληνικής γραφειοκρατίας και τα νομικά εμπόδια που θα εγερθούν, σε ποιο βαθμό είναι δυνατό να λάβει χώρα η αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου;

Χρειαζόμαστε άμεση τεχνική βοήθεια από το εξωτερικό! Οι Έλληνες είναι αδύνατον να απεμπλακούμε από μόνοι μας από τα “δεσμά” με τα οποία έχουμε αυτοπαγιδευθεί. Η χώρα είναι ένα “κουβάρι”! Χρειαζόμαστε τεχνική βοήθεια. Κάποιοι να έρθουν να λύσουν τον “γόρδιο δεσμό”! Θέλουμε χιλιάδες ξένους τεχνικούς να έρθουν να φτιάξουν το κτηματολόγιο σε όλη την Ελλάδα, να εγκαταστήσουν έναν αξιόπιστο φοροεισπρακτικό μηχανισμό, να εισάγουν τη μηχανογράφηση σε κάθε γωνιά του Δημοσίου, να επισπεύσουν τις διαδικασίες στη Δικαιοσύνη, κλπ. Αν περιμένουμε όλα αυτά να τα κάνουμε εμείς, θα χρειαστούν πολλές γενεές...

Ποια περιουσιακά στοιχεία του Δημοσίου κρίνετε ότι πρέπει να τεθούν σε προτεραιότητα για πώληση ή εκχώρηση των δικαιωμάτων χρήσης τους σε ιδιώτες;

Το Δημόσιο χρειάζεται οργανόγραμμα από μηδενική βάση. Ακούω εκτιμήσεις ότι σε μερικά χρόνια θα καταλήξει με 400 – 500 χιλιάδες υπαλλήλους. Μερικοί από αυτούς θα είναι στους Δήμους και στις Κοινότητες. Οι άλλοι θα είναι σε κεντρικές υπηρεσίες. Πρέπει να στεγαστούν σε ολιγάριθμα δημόσια κτήρια και όλα τα άλλα να πουληθούν.



·  Οι πολιτικές της Ευρωζώνης


Πώς εξηγείτε ότι η κρίση δανεισμού επεκτείνεται στο εσωτερικό της Ευρωζώνης;

Μερικώς είναι θέμα διαμάχης ευρώ – δολαρίου. Το χρέος της αμερικανικής κυβέρνησης είναι στο 100% του Α.Ε.Π. και σ’ αυτό δεν περιλαμβάνεται το χρέος των επιμέρους Πολιτειών. Στην Ευρώπη χρέος έχουν μόνο οι “Πολιτείες”. Η Καλιφόρνια βρίσκεται σε πτώχευση. Γιατί δε γίνεται θέμα για την Καλιφόρνια; Είναι θέμα μεταξύ Ευρώπης και Αμερικής. Έχεις όλους αυτούς τους μεγάλους χρηματοπιστωτικούς οίκους στη Νέα Υόρκη (που τους “σιγοντάρουν” και από το Λονδίνο) και επιτίθενται. Η Ισπανία έχει δημόσιο χρέος 88% του Α.Ε.Π. Οι διεθνείς αγορές δημιουργούν την υποψία ότι είναι κατευθυνόμενες. Οι μεγάλοι χρηματοπιστωτικοί οίκοι (JP Morgan, Morgan Stanley, κ.ά.), οι οποίοι ελέγχονται από Αμερικανούς και Εγγλέζους, δείχνουν να ανεβάζουν τους δείκτες κινδύνου στις επιμέρους χώρες της Ευρώπης κατά το δοκούν για να έχουν συνεχώς την Ευρωπαϊκή Ένωση σε ανισορροπία. Αλλά, παράλληλα με τα πιο πάνω, πρέπει να πούμε επίσης ότι η έλλειψη προόδου στην δημοσιονομική ολοκλήρωση της Ευρώπης δεν είναι άσχετη με τις ανισορροπίες που παρατηρούνται.

Πώς μπορεί να δοθεί λύση;

Η Ευρώπη έχει ένα τελικό “κανόνι” το οποίο δεν το έχει χρησιμοποιήσει. Το ευρωομόλογο! Αλλά δε χρειάζεται να βγει το ευρωομόλογο τώρα, πριν οι σπάταλες χώρες του Νότου αποκτήσουν ευρωπαϊκή νοοτροπία και προοπτική. Θα γίνει, αλλά δεν ήλθε η ώρα του.

Πολλοί οικονομολόγοι ισχυρίζονται ότι το θεμελιώδες πρόβλημα λειτουργίας της Ευρωζώνης απορρέει από τη διαφορά ανταγωνιστικότητας μεταξύ των χωρών του Βορρά και των χωρών του Νότου...

Η Ήπειρος και η Ευρυτανία αναπτύσσονται με τους ρυθμούς της Κρήτης; Η Γιούτα έχει τους ίδιους ρυθμούς ανάπτυξης με τη Νέα Υόρκη; Αυτό το ωραίο όραμα της σύγκλισης το έπλασαν οι σοσιαλιστές! Μέσα σε μια ένωση η οποία αποτελείται από 17 κράτη, όπου είναι διαφορετικές οι κλιματολογικές συνθήκες, διαφορετικές οι κουλτούρες, κλπ., γιατί θα πρέπει να παρατηρείται σύγκλιση για να είμαστε ευχαριστημένοι; Εμείς έχουμε επιτύχει σύγκλιση των περιφερειών στην Ελλάδα; Ξέρετε πόσα λεφτά έχουμε ξοδέψει στην Ελλάδα από το 1960 για να επιτύχουμε σύγκλιση των περιφερειών; Η Ήπειρος είναι Ήπειρος, η Ευρυτανία είναι Ευρυτανία, η Θράκη είναι Θράκη, τα νησιά είναι νησιά. Οι διαφορές είναι που κάνουν την ωραία εικόνα. Γιατί θα πρέπει εμείς να γίνουμε τόσο πλούσιοι όσο οι Γερμανοί, αν δεν μας αρέσει ο τρόπος ζωής τους; Δεν το καταλαβαίνω και περιμένω από αυτούς που επιμένουν στη σύγκλιση να μου το εξηγήσουν. Η Ευρώπη μπορεί να είναι Ευρώπη ενωμένη και κραταιά, με όλη την ποικιλότητα των βιοτικών και των πολιτιστικών επιπέδων των λαών της.

Δε συμφωνείτε πως τα ελλείμματα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών των νότιων χωρών αντικατοπτρίζουν τα πλεονάσματα του αντίστοιχου ισοζυγίου των βόρειων χωρών της Ευρωζώνης;

Όχι! Αυτό είναι πρώτης κατηγορίας μύθος! Εμείς χάσαμε τις αγορές μας. Για τα δεινά μας δεν φταίνε οι άλλοι. Είμαστε απολύτως υπεύθυνοι.



·  Διεθνές Χρηματοπιστωτικό Σύστημα


Ποιες δομικές αλλαγές πρέπει να γίνουν στη λειτουργία του παγκόσμιου οικονομικού συστήματος ώστε να τεθεί υπό έλεγχο η ανεξέλεγκτη και στρεβλή ανάπτυξη του χρηματοπιστωτικού τομέα και να περιοριστεί η επίδραση των διεθνών αγορών στην καθημερινή μας ζωή;

Ανταγωνισμός! Να μετρήσουμε πόσοι οίκοι είναι αυτοί που κάνουνε αξιολογήσεις; Τρεις; Τέσσερις; Εμείς οι οικονομολόγοι αυτό το μοντέλο το λέμε ολιγοπώλιο! Όσες χώρες, λοιπόν, αισθάνονται ότι οι μεγάλοι χρηματοπιστωτικοί οίκοι είναι η πέτρα του σκανδάλου πρέπει να αποφασίσουν να μπουν σ’ αυτόν το κλάδο. Άρχισε να το κάνει η Κίνα. Πολύ σύντομα θα μπει και η Ευρωπαϊκή Ένωση. Όσο πιο πολλοί οίκοι αξιολόγησης δημιουργηθούν, τόσο μεγαλύτερος ανταγωνισμός θα υπάρξει, τόσο καλύτερες αξιολογήσεις θα έχουμε και τόσο πιο γρήγορα θα μπορούμε να προλαβαίνουμε τις μεγάλες παρεκκλίσεις που βάζουν σε κίνδυνο την ευστάθεια του παγκόσμιου χρηματοοικονομικού συστήματος.



Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «University Press» το Μάιο του 2012.

Μέρος της δημοσιεύτηκε και στην εφημερίδα «ΕΞΠΡΕΣ» στις 24 Απριλίου 2012:
http://www.express.gr/news/politics/592674oz_20120424592674.php3

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου